ရန္ကုန္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၈
၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လကုန္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း ကိုမာန္ေၾကာင့္ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းရွိ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားတြင္ မိုးရြာသြန္းမႈ မ်ားျပားခဲ့ၿပီး ေျမၿပိဳမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ေျမၿပိဳမႈ ေနာက္ဆက္တြဲအေနျဖင့္ ခ်င္းျပည္နယ္၊ တြန္းဇံၿမိဳ႕နယ္၊ ဟန္ကင္းေက်းရြာ အေနာက္ဘက္ ၇ မုိင္ခန္႔ အကြာတြင္ ေျမၿပိဳဆည္မ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ရာ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မိုးရာသီကာလတြင္ မိုးေရခ်ိန္ ျမင့္မားစြာ ရြာသြန္းပါက ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္သည့္ ေျမၿပိဳကန္မ်ား၏ အႏၱရာယ္အား ေဒသခံျပည္သူမ်ားက စိုးရိမ္လ်က္ရွိသည္။
အဆုိပါ ေျမၿပိဳကန္ ျဖစ္တည္လာမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္သည့္ အေျခအေနႏွင့္ အႏၱရာယ္မ်ားကို သိရွိႏုိင္ရန္အတြက္ အစိုးရတာ၀န္ရွိ သူမ်ားကလည္း ကြင္းဆင္းေလ့လာမႈမ်ားကို ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ကုန္မွ ေဖေဖာ္၀ါရီလဆန္းအထိ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကၿပီး အစီရင္ခံစာမ်ားလည္း ထြက္ေပၚခဲ့သည္။
ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဦးစီးဌာနကလည္း အဆုိပါ ေျမၿပိဳကန္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကြင္းဆင္းေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၿပီးေနာက္ ရရွိလာသည့္ အစီရင္ခံစာအရ လတ္တေလာတြင္ ေျမၿပိဳကန္ေၾကာင့္ လတ္တေလာတြင္ အနီးအနားရွိ ေက်းရြာမ်ားႏွင့္ လူေနအိမ္မ်ားအေပၚ ထိခိုက္ႏိုင္မႈ တစံုတရာ မရွိေသာ္လည္း လာမည့္ မိုးရာသီတြင္ မိုးရြာသြန္းမႈ မ်ားျပားပါက ဆည္အတြင္း ေရ၀င္ေရာက္မႈ မ်ားျပားကာ ေရလွ်ံျခင္းႏွင့္ ႐ုတ္တရက္ ေျမၿပိဳကန္ (ဆည္) က်ဳိးေပါက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္ေၾကာင္း သတိေပးထားသည္။
သဘာ၀ေျမၿပိဳဆည္ကန္သည္ အလ်ား (၁) မုိင္ေက်ာ္ ၊ အနံေပ(၅၀၀)ခန္႔ ရိွၿပီး ေရအနက္ ေပ (၂၅၀) ေက်ာ္ခန္႔ရိွသည့္အတြက္ အဆုိပါေျမၿပိဳကန္ က်ဳိးေပါက္၍ တီြလီြေခ်ာင္းအတြင္းသို႔ စီး၀င္ပါက ေရအရွိန္ေၾကာင့္ ေခ်ာင္းေဘး တစ္ေလွ်ာက္ ကမ္းပါးၿပိဳျခင္း၊ ေျမၿပိဳျခင္း၊ ေတာင္ၿပိဳျခင္းတို႔ ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဦးစီးဌာန၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ပါရွိၿပီး ယင္းေရထုထည္သည္ ေျမၿပိဳဆည္ႏွင့္ ၃၂ မိုင္ေ၀းသည့္ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ကေလးၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ရာဇၿဂိဳဟ္ဆည္အား ထိခိုက္ေစႏုိင္ေၾကာင္း ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားသည္။
 |
| ရာဇၿဂိဳဟ္ဆည္ ေရပိုလႊဲ တံခါးေပါက္။ ဓာတ္ပံု - ေအာင္ထြန္းလင္း (ေအာက္ခ်င္းသတင္းေအဂ်င္စီ) |
ရာဇၿဂိဳဟ္ဆည္မွာ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္းက ေရႀကီးေရလွ်ံမႈဒဏ္ကို ခံခဲ့ရသည့္ ဆည္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၇ ရက္တြင္ ေတာင္ သူလယ္သမားေန႔ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ဖြင့္လွစ္ေပးထားေသာ ဆည္စီမံကိန္း ျဖစ္သည္။
သုိ႔ပါ၍ ေျမၿပိဳကန္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ် ထားေရး ဦးစီးဌာနက ဇန္န၀ါရီလ ၃၀ ရက္မွ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၃ ရက္အထိ ကိုယ္တိုင္ကြင္းဆင္း ေလ့လာခဲ့ၿပီး ေရးသားထားသည့္ “ကယ္ ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဦးစီးဌာန၏ ေျမၿပိဳဆည္ ကြင္းဆင္းေလ့လာေရးအစီရင္ခံစာ” စာပါ ေတြ႕ရွိခ်က္၊ သံုးသပ္ခ်က္ႏွင့္ အႀကံျပဳထားခ်က္မ်ားအားကို ျပည္သူမ်ား သိရွိႏုိင္ေစရန္အတြက္ အစီရင္ခံစာပါအတုိင္း ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
 |
| ရာဇၿဂိဳဟ္ ေရေလွာင္တမံ။ ဓာတ္ပံု - ေအာင္ထြန္းလင္း (ေအာက္ခ်င္းသတင္းေအဂ်င္စီ) |
လူမႈ၀န္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးနွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၀န္ႀကီးဌာန ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဦးစီးဌာန ၏ “ကယ္ဆယ္ေရးနွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးဦးစီးဌာန၏ ေျမၿပိဳဆည္ ကြင္းဆင္းေလ့လာေရးအစီရင္ခံစာ”
ေတြ႕ရိွခ်က္
၁၁။ ေျမၿပိဳဆည္အား ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးရာတြင္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ား ေတြ႕ရိွရပါသည္- (က) လက္ရိွေရ၀င္နွင့္ ေရထြက္၏ အခ်ဳိးမွာ ( ၃: ၁ ) ခန္႕ ရိွပါသည္။ (ခ) Over Toping ျဖစ္မွသာ ဆည္ပြင့္၍ တမံသားမ်ား ၿပိဳက်နုိင္ပါသည္။ (ဂ) ေရစိမ့္ထႊက္ေနျခင္းေၾကာင့္ ႐ုတ္တရက္ ပြင့္မထြက္ႏုိင္ေၾကာင္းႏွင့္ တစ္လလွ်င္ (၄) ေပခန္႔ ေရစိမ့္ထြက္လ်က္ ရိွပါသည္။ (ဃ) ေျမၿပိဳဆည္ထုထည္၏ ေျမစာပံုမွာ ခန္႔မွန္း ေျမက်င္းသိန္း(၃၀) ေက်ာ္ခန္႔ ရိွပါသည္။ (င) သဘာ၀ေျမၿပိဳဆည္ကန္သည္ အလ်ား (၁) မုိင္ေက်ာ္ ၊ အနံေပ(၅၀၀)ခန္႔ ရိွၿပီး အခ်ဳိ႕ေနရာမ်ားတႊင္ ေပ (၂၀၀) ၀န္းက်င္တြင္ ရိွၿပီး ေရအနက္ ေပ (၂၅၀) ေက်ာ္ခန္႔ရိွလ်ွက္ ေရစိမ့္ထြက္ေပါက္မ်ား ရိွေၾကာင္း ေတြ႕ရိွရပါသည္။ (စ) သဘာ၀ေျမၿပိဳဆည္ကန္သည္ ထုထည္ပမာဏ ႀကီးမားျခင္း၊ သက္ႏုေက်ာက္မ်ား၊ သဘာ၀ ေက်ာက္တံုး၊ ေက်ာက္ခဲမ်ား ေရာေထြးေနျခင္းေၾကာင့္ ေျမၿပိဳဆည္ကန္အား ဖ်က္ဆီးရန္ မလြယ္ကူေၾကာင္း ေတြ႕ရိွရပါသည္။
သံုးသပ္ခ်က္
၁၂။ ေျမၿပိဳဆည္အား ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးရာတြင္ ေအာက္ပါအတုိင္း သံုးသပ္ၾကပါသည္ -
(က) သဘာ၀ေျမၿပိဳဆည္ကန္သည္ အေပၚေရစိမ့္ထြက္ေနမႈ အေျခအေနနွင့္ ေရေအာက္မွ ေရစိမ့္ထြက္မႈ အေနအထားမ်ားအရ မုိးမရြာေသာကာလ (ယခုလုိ ပြင့္လင္းရာသီ) တြင္ ဆည္မွ ေရမ်ားသည္ အနီးပတ္၀န္းက်င္ရိွ ေက်းရြာမ်ား၊ လူေနအိမ္မ်ားအေပၚ ထိခုိက္ႏိုင္သည့္အေနအထားမရိွေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႔ရိွခ်က္အရ သိရိွရပါသည္။
(ခ ) သဘာ၀ေျမၿပိဳဆည္ကန္မွ ေရမ်ားသည္ တျဖည္းျဖည္း ခ်င္း ေလ်ာ့နည္းလာသည့္ အတြက္ ေနာက္ထပ္ မုိးမရြာမီကာလအထိ အႏၱရာယ္ တစ္စံုတစ္ရာ ျဖစ္ေပၚလာနုိင္ျခင္း မရိွေၾကာင္း ေလ့လာ သံုးသပ္မိပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ မုိးရာသီ မုိးရြာသြန္းမႈမ်ားျပားလာေသာ အခါမ်ားတြင္ သဘာ၀ဆည္ကန္အတြင္း မုိးေရစီး၀င္မႈမ်ားျပား၍ Over Top ေရလွ်ံျခင္းမ်ား၊ ႐ုတ္တရက္ ဆည္က်ဳိးေပါက္ႏုိင္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာနုိင္ဖြယ္ရာရိွသည္ဟု ေလ့လာသိရိွရပါသည္။
( ဂ ) လက္ရိွ ဆည္ေရထုထည္သည္ ႀကီးမားသျဖင့္ တီြလီြေခ်ာင္းအတြင္း စီး၀င္မႈျဖစ္ေပၚပါက ေရ၏ အရိွန္ေၾကာင့္ ပတ္၀န္းက်င္ေခ်ာင္းေဘး တစ္ေလွ်ာက္ ကမ္းၿပိဳျခင္းမ်ား၊ ေတာင္ၿပိဳ ျခင္းမ်ား၊ ေျမၿပိဳမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚနုိင္သည္ကုိ ေလ့လာသိရိွရပါသည္။
(ဃ) ေျမၿပိဳဆည္မွ ေရထုထည္သည္ (၃၂) မုိင္ခန္႔ ေ၀းေသာ ရာဇၿဂိဳလ္ ဆည္သုိ႔ ေရာက္ရိွႏိုင္သျဖင့္ အခ်ိန္မီသိရိွျခင္းမရိွပါက ရာဇၿဂိဳလ္ဆည္အား ဒုကၡေပးနုိင္ပါသည္။
 |
| ရာဇၿဂိဳဟ္ ေရပိုလႊဲေပါက္ႏွင့္ နိရဥၨရာျမစ္။ ဓာတ္ပံု - ေအာင္ထြန္းလင္း (ေအာက္ခ်င္းသတင္းေအဂ်င္စီ) |
( င ) လာမည့္မုိးရာသီတြင္ မုိးမ်ားျခင္း၊ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္တြင္ မုန္တုိင္းမ်ားျဖစ္ေပၚမႈ မ်ားပါက ေျမၿပိဳဆည္အတြင္း ေရ၀င္ေရာက္မႈ မ်ားျပား၍ ဆည္ေရေက်ာ္က်ႏိုင္ၿပီး ရာဇၿဂိဳလ္ဆည္အား အႏၱရာယ္ေပးနုိင္ပါသည္။ (ႏုန္းမ်ား၊ ေက်ာက္တံုးမ်ားအပါအ၀င္)
( စ ) ခ်င္းျပည္နယ္သည္ မုိးရြာသြန္းမႈမ်ားျပား၍ သဘာ၀ဆည္ကန္အတြင္း စီး၀င္လာပါက ေရ၀င္မ်ားျပီး ေရထြက္မႈ နည္းပါးပါက ဆည္ကန္က်ဳိးေပါက္ နုိင္၍ အနီးပတ္၀န္းက်င္ ေက်းရြာမ်ား အႏၱရာယ္ ႀကံဳေတြ႔ႏိုင္သျဖင့္ ဆည္ကန္အတြင္း ေရမ်ားလာပါက ေျမနိမ့္ေသာ ေနရာမ်ားမွ ေရထြက္ႏိုင္ေစ ရန္ ဘူမိေဗဒဌာန၊ ဆည္ေျမာင္းဩးစီးဌာန(စီမံကိန္း) ေရအရင္းျမစ္ နွင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ဖံြ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး ဦးစီးဌာနတုိ့မွ ေနာင္တြင္ အႏၱရာယ္ မျဖစ္ေစရန္ ( Long Term Plan) ခ်မွတ္ စီမံေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။
(ဆ) ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းရိွ ေတာင္ကုန္း၊ ေတာင္တန္းမ်ားသည္ ဘူမိေဗဒသေဘာအရ ေျမသားတည္ၿငိမ္မႈ မရိွျခင္းေျကာင့္ သဘာ၀ ေတာင္ၿပိဳဆည္ကန္မ်ားသည္ ခန္႕မွန္း တြက္ခ်က္မရဘဲ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါမေရြး က်ဳိးေပါက္ပ်က္စီးႏိုင္သျဖင့္ ပတ္၀န္းက်င္ရိွ ရပ္ရြာလူထု၏ အက်ဳိးစီးပြား (Community) ထိခုိက္နစ္နာပ်က္စီး ဆံုး႐ႈံးမႈ ေလ်ာ့နည္းႏုိင္သ မွ် ေလ်ာ့နည္းေစရန္ (Early Warning) ႀကိဳတင္သတိေပး စနစ္တစ္ခု တည္ေထာင္ထားသင့္ပါသည္။
 |
| ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ႏွင့္ ၾသဂုတ္လအတြင္း ေရႀကီးေရလွ်ံမႈႏွင့္အတူ ေမ်ာပါကာ ရာဇၿဂိဳဟ္ဆည္အတြင္း ပိတ္မိေနသည့္ သစ္ပင္၊ သစ္တံုးမ်ားအား ျဖတ္ေတာက္ထားစဥ္။ ဓာတ္ပံု - ေအာင္ထြန္းလင္း (ေအာက္ခ်င္းသတင္းေအဂ်င္စီ) |
အႀကံျပဳခ်က္
၁၃။ သဘာ၀ေျမၿပိဳဆည္ကန္၏ ေအာက္ဘက္တြင္ တည္ရိွေနေသာ ေက်း ရြာမ်ားသည္ မုိးရြာသည္နွင့္ မုိးေရမ်ား ေတာက္ေလွ်ာက္စီး၀င္ႏိုင္ၿပီး ၄င္းေျမၿပိဳဆည္ကန္မွ Over Top ျဖစ္၍ ေရလွ်ံလာပါက ေခ်ာင္းေအာက္ ဘက္ရိွ ေက်းရြာမ်ားတြင္ လွ်ပ္တစ္ျပက္ ေရႀကီးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာနုိင္သျဖင့္ ၄င္းဆည္ကန္ ႏွင့္ဆက္စပ္ေနေသာ ပတ္၀န္းက်င္ေက်းရြာမ်ားတြင္ (မီးေဘး၊ ေရေဘး၊ ေျမၿပိဳေဘး) သဘာ၀ေဘး အႏၱရာယ္မ်ားအေၾကာင္း ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဦးစီးဌာနအပါအ၀င္ သက္ဆုိင္ရာ ဌာနမ်ား၊ လူမႈေရးအဖဲြ႕အစည္းမ်ား၊ UN/ INGO အဖဲြ႕အစည္းမ်ား ပူးေပါင္းပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ၿပီး အသိပညာ ေပးသင့္ပါသည္။
၁၄။ သဘာ၀ေျမၿပိဳဆည္ကန္မ်ားကုိ ေရရွည္သဘာ၀အတုိင္းထားရိွျခင္းမွာ ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ အႏၱရာယ္တစ္စံုတစ္ရာ ျဖစ္ေပၚ လာနုိင္သျဖင့္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားတုိင္းျပည္မ်ားမွ ကြ်မ္းက်င္ေသာ အသိပညာရွင္မ်ား၊ အတတ္ပညာရွင္မ်ား ဖိတ္ၾကား၍ ၄င္းပညာရွင္မ်ား၏ အႀကံျပဳခ်က္၊ သေဘာ ထားမွတ္ခ်က္မ်ား ရယူသင့္ပါသည္။
၁၅။ ခ်င္းျပည္နယ္နွင့္ စစ္ကုိင္းတုိင္းေဒသႀကီး ကေလးခ႐ုိင္အတြင္း ရိွ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ား ေျမၿပိဳေဘးအႏၱရာယ္မ်ား မျဖစ္ပြားေစရန္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေသာအားျဖင့္ သဘာ၀သစ္ေတာမ်ားကုိ စည္းကမ္းမဲ့ခုတ္လွဲျခင္း မျပဳရန္ ေဒသခံျပည္သူလူထုအား အသိပညာေပးျခင္း၊ စဥ္ဆက္မျပတ္ လႈံ႕ေဆာ္ ပညာေပးျခင္း၊ သားစဥ္္ေျမးဆက္ ထိန္းသိမ္းကာ ကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းမ်ားကုိ တာ၀န္ရိွသူမ်ားမွ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲ လမ္းညႊန္ေပးသင့္ပါသည္။
၁၆။ သဘာ၀ေျမၿပိဳဆည္မ်ားအေနျဖင့္ အႏၱရာယ္အျပဳႏုိင္ဆံုးေနရာမွာ ရာဇၿဂိဳလ္ဆည္ျဖစ္၍ ဟန္ကင္ေက်းရြာတြင္ ဆည္မ်ားနွင့္ပတ္သက္ ၍ ျဖစ္ေပၚမႈကုိ သိရိွႏုိင္ေစရန္ IP Star (သုိ႔မဟုတ္) CDMA အထုိင္ဖုန္းမ်ားထားရိွ၍ ႀကိဳတင္သတိေပးစနစ္ ထားရိွရန္လုိအပ္ပါမည္။
၁၇။ ေျမၿပိဳဆည္၏ ေရလွ်ံရာမွ က်ဳိးေပါက္မႈ မျဖစ္ေပၚေစရန္အတြက္ ဆည္ေဘာင္၏ အနိမ့္ဆံုးေနရာမွ ေရပုိလႊဲထြက္ေပါက္တစ္ခု ျပဳလုပ္ထားသင့္ပါသည္။
ကြင္းဆင္းေလ့လာေရးအဖြဲ႕ (ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဦးစီးဌာန)
 |
| ရာဇၿဂိဳဟ္ဆည္။ ဓာတ္ပံု - ေအာင္ထြန္းလင္း (ေအာက္ခ်င္းသတင္းေအဂ်င္စီ) |
ေအာက္ခ်င္း သတင္းေအဂ်င္စီ
